تجاوز اصلاحی (Corrective Rape) به نوعی خشونت جنسی گفته میشود که با هدف تغییر گرایش جنسی یا هویت جنسیتی فرد قربانی صورت میگیرد. این اقدام معمولاً علیه افراد همجنسگرا، دوجنسگرا و ترنس انجام میشود و باور اشتباه پشت آن این است که تجاوز جنسی میتواند تمایلات جنسی یا هویت جنسیتی قربانی را «اصلاح» کند و او را به گرایش یا هویتی که با هنجارهای اجتماعی یا فرهنگی جامعه همخوانی دارد، بازگرداند.
این نوع از تجاوز بهویژه در جوامعی رخ میدهد که همجنسگرایی و با به شکل کلیتر تعلق به جامعه الجیبیتیکیوپلاس تابو محسوب میشود. در این جوامع، هویتهای جنسی و جنسیتی غیرهنجاری به عنوان بیماری، انحراف یا حتی تهدیدی برای ساختار اجتماعی و اخلاقی جامعه تلقی میشوند.
تجاوز اصلاحی در برخی کشورها، بهویژه در آفریقای جنوبی، بهعنوان یک مشکل جدی شناخته شده است. در این کشور، زنان لزبین بهطور خاص در معرض این نوع خشونت قرار دارند. اما این پدیده محدود به این کشور نیست و گزارشهایی از وقوع تجاوز اصلاحی در کشورهای دیگر، از جمله در افغانستان وجود دارد.
متاسفانه قربانیان تجاوز اصلاحی با پیامدهای جسمی و روانی شدید و طولانیمدت روبرو میشوند. این شامل آسیبهای جسمی ناشی از تجاوز، ترومای روانی، افسردگی، اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و در مواردی خودکشی است. همچنین، قربانیان ممکن است با بارداریهای ناخواسته، عفونتهای مقاربتی و HIV/AIDS روبرو شوند.
تجاوز اصلاحی اغلب به دلیل ناآگاهی، تعصبات مذهبی یا فرهنگی و ناتوانی در پذیرش تنوع جنسیتی و جنسی در جامعه رخ میدهد. از همین رو، بر تمامی افراد جامعه، به ویژه فعالان مدنی افغانستان، چهرههای سرشناس هنری و سیاسی، سازمانهای حقوق بشری و دیگران لازم است که بدون شرمانگاری این پدیده و بدون برچسب زدن به فرد قربانی، از ریشهها و دلایل ساختاری تجاوزهای اصلاحی در جامعه افغانستان بگویند و تابوی صحبت درباره این مسئله را بشکنند. متاسفانه، در قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر طالبان، این گروه حتی قربانیان تجاوز را مورد نکوهش قرار داده و آنها را تهدید به مؤاخذه و بازخواست قانونی کردهاند. در چنین فضایی که با نکوهشی سازمانیافته از سوی طالبان مواجه هستیم، بر ماست تا هرچه بیشتر در رابطه با این مسئله و بهخصوص تجاوز اصلاحی صحبت و اطلاعرسانی کنیم.