انگ انگاری‌ها و تبعیض‌های رایج علیه افراد دارای HIV
در این مقاله، به بررسی استیگما و نگاه های انگ انگارانه به ویروس اچ آی وی و افرادی که با آن زندگی می کنند می پردازیم و تبعیض های برآمده از انگ انگاری ها را بررسی می‌کنیم. در پایان به راهکارهایی برای خاتمه دادن به این تبعیض ها و انگ انگاری ها اشاره می کنم.
استیگما یا انگ انگاری یعنی چه؟
شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که وقتی درباره استیگما و انگ انگاری ها صحبت می کنیم دقیقا منظورما چیست و پای چه چیز خطرناکی در میان است که حتی می تواند سلامت افراد رو تهدید کند.
استیگما یا انگ اجتماعی، در اصـل بـه معنی نشـان یـا علامت شرم است که اگرچه يک نشان ناپيدا است ولی می تواند شما را از بقیـه افـراد جدا کند. استیگما در نهایت می تواند به تبعیض منجر شود هر چند باید بدانیم استیگما و تبعیض دو چیز متفاوت هستند و با همدیگر فرق دارند. به بیان ساده تر اگر بخواهیم بگوییم استیگما یعنی تعصب، تعصب يعنی داشتن عقاید و باورهای منفی و تبعیض عبارت است از عمل کردن بر پایه این باورها و عقاید منفی.
وقتی که یک فرد یا گروهی از افراد، دارای ویژگی یا ویژگی هایی هستند که در تفاوت با هنجارهای جامعه است، مثلا داشتن گرایش جنسی یا هویت جنسیتی متفاوت مثل همجنسگرایی یا دوجنس گرایی، خداناباوری، رنگ پوست، داشتن یک بیماری خاص یا معلولیت و غیره آن فرد یا افراد می توانند یکی از قربانیان احتمالی تبعیض توسط جامعه باشند. تبعیض لایه های مختلفی دارد و بسيارى از افراد صرفا بـه یک دلیل، تبعیض را تجربه نمی کنند. آنها ممکن است بـر اسـاس قرار گیری در دسته های مختلفی که در جامعه تابو محسوب می شوند در معرض تبعیض قرار بگيرند. تبعیض می تواند به ارتباط مان با اجتماع ضربه بزند و افراد به هر دلیلی که در معرض تبعیض قرار بگیرند، از توانایی کمتری در دریافت کمک برای برطرف کردن نیازهایشان مواجه می شوند.
عوامل زیادی وجود دارند که به تبعیض منجر می شوند، مثل ترس از مورد خشونت واقع شدن و یا ترس از خود موضوعات که باید بدانیم برخی از این ترس ها برآمده از محیط زندگی ماست و برخی از طریق فرهنگ و یا گفتمانی که رسانه ها تقویت کننده آن هستند و در جامعه وافکارعمومی تقویت میشود، روی ما به صورت خودآگاه و ناخودآگاه تاثیر می گذارد.
برای روشن تر شدن مسئله با ذکر یک مثال ادامه می دهیم. بر طبق گزارشی که از طرف انجمن سلامت روان کانادا منتشر شده از هـر پنج کانادایی یک نفر، در طول زندگی خود، یک نوع بیماری روانی و يـا مشکل مربـوط بــه مصرف مـواد را تجربـه می کند. اما بسیاری از این افراد به دلیل احساس شرمندگی یا ترس بــه دنبـال دريافت کمک نمی روند چرا که نگران این هستند که مردم بـه سـبب مشـکل مربوط بـه مصـرف مـواد و يـا بهداشت روان، دربـاره آنها قضاوت و رفتـار منفـی داشـته باشند یا اینکه در پـیـدا کـردن محـلی بـرای زندگـی، پـیـدا کـردن شغل، حفظ روابط و سـاير بخشهای مهم زندگی خود دچار مشکل بشوند. در واقع، بيشتر افـراد مبتلا بـه یـک از نوع بیماری روانی این نظر را دارند کـه ننگ اجتماعی و بدنام شدن بدتر از علایم و نشانه های بیماری اسـت و به همین خاطر ترجیح می دهند تا با مسکوت گذاشتن این مسئله و کنار آمدن با بیماری، از گزند قضاوت و رفتار منفی دیگران و عواقب آن در امان باشند. در اینجا می بینم که تاثیر انگ انگاری ها و تبعیض های رایج به قدری می تواند قدرتمند باشد که حتی می تواند مثل یک سد، مانع از دسترسی فرد به خدمات درمانی بشود.
انگ‌انگاری علیه افراد دارای HIV
انگ اچ آی وی ریشه در ترس از این ویروس دارد. فقدان اطلاعات و آگاهی همراه با باورهای منسوخ، مردم را به ترس از ابتلا به اچ آی وی می کشاند. علاوه بر این، بسیاری از مردم اچ آی وی را بیماری می دانند که فقط گروه های خاصی به آن مبتلا می شوند. این منجر به قضاوت های منفی در مورد افرادی می شود که با اچ آی وی زندگی می کنند. اما باید بدانیم که انگ انگاری رایج علیه اچ آی وی و افرادی که با آن زندگی می کنند به اشکال گوناگون و متاثر از موارد مختلفی است. از نمونه های این انگ انگاری ها می تونیم به این موارد اشاره کنیم: مثبت شدن نتیجه اچ آی وی فرد، نتیجه شیوه زندگی خود فرد است، شیوع این ویروس نتیجه انحراف اخلاقی است و یا تمام افرادی که با اچ آی وی زندگی می کنند بیمار یا آلوده هستند. این ها نمونه هایی از انگ انگاری های رایج بود.
تبعیض های برآمده از انگ انگاری علیه اچ آی وی نمود های مختلفی دارد، از جمله خشونت رفتاری در مراکز درمانی و یا محرومیت از خدمات درمانی، تبعیض های شغلی، نداشتن احساس مثبت درباره خود و آسیب به سلامت روان و در نهایت خود انگ انگاری. «خودانگاری» یا «انگ درونی شده» زمانی اتفاق می‌افتد که فرد ایده‌ها و کلیشه‌های منفی در مورد افراد مبتلا به اچ آی وی را دریافت و شروع به اعمال آنها برای خود کند. انگ درونی اچ آی وی می تواند منجر به احساس شرم، ترس از افشای اطلاعات، انزوا و ناامیدی شود. این احساسات می تواند افراد را از آزمایش و درمان اچ آی وی باز بدارد.
در کل تبعیض اچ آی وی بر رفاه عاطفی و سلامت روان افراد مبتلا به این ویروس تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به اچ آی وی اغلب انگی را که تجربه می کنند درونی می کنند و شروع به ایجاد یک تصویر منفی از خود می کنند. آنها ممکن است نگران باشند که در صورت فاش شدن وضعیت اچ آی وی، مورد تبعیض یا قضاوت منفی قرار بگیرند.
برای رفع نگاه انگ انگارانه به ویروس اچ آی وی و افراد که با آن زندگی می کنند چه کارهایی می توان کرد؟
یکی از مهمترین کارها صحبت کردن درباره ویروس اچ آی وی است. صحبت آشکار در مورد اچ آی وی می تواند به عادی سازی موضوع کمک کند. همچنین فرصت هایی را برای تصحیح باورهای غلط و کمک به دیگران برای یادگیری بیشتر در مورد اچ آی وی فراهم می کند. دومین موردی که می تواند کمک کننده باشد این است که اگر تبعیضی را مشـاهده کردیم يـا قانون و سیاستی را دیدیم که بـه صورت غيرعادلانه علیه افراد دارای اچ آی وی تبعيض قائل مي شود اعتراض کنیم. سومین مورد دقت در انتخاب کلماتی است که استفاده می کنیم. باید دقت کنیم تا مبادا در مکالمات روزمره مان از واژگانی استفاده کنیم که می تواند توهین آمیز تلقی شود. مورد آخر هم انتشار حداکثری محتوای آموزشی مفید در رابطه با اچ آی وی اعم از ویدیو یا پادکست است. می توانیم با اشتراک گذاری این محتوا با خانواده و دوستان به وظیفه اجتماعی خودمان در بالا بردن سطح آگاهی جامعه عمل کنیم.
نویسنده: علی عارفی
منبع:رادیو رنگین‌کمان
