طالبان و دگرباشان در افغانستان؛ رنگین‌کمانی که سیاه شد
به گزارش سیگار یا بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان، ایالات متحده بیش از ۸۳۷ میلیارد دلار در این جنگ هزینه کرده است اما با شدت گرفتن جنگ‌های اخیر تلاش‌های آمریکا برای بازسازی افغانستان، به شدت تضعیف شده است. به گزارش این سازمان از سال ۲۰۰۱ تاکنون بیش از ۴۸هزار نفر غیر نظامی و و ۶۶ هزار سرباز افغان کشته شده‌اند. بر اساس آمارهای رسمی از میان ۶۷ هزار نفر بی‌جا شده، کابل میزبان ۱۷ هزار خانواده آواره از جنگ‌های اخیر است. در این رابطه جاوید مرد همجنسگرا که به تازگی از شهر خودش فرار کرده و الان در خیابان‌های کابل آواره شده می‌گوید:
«من فعلا در شهر کابل هستم. من در شهر قندوز زندگی می‌کردم. از ترس شدید طالبان از شهر قندور فرار کردم و به شهر کابل پناه آوردم. فعلا نه غذایی، نه آبی و نه سرپناهی دارم. هیچ جایی برای خوابیدن ندارم. خواهش می‌کنم از همه شمایی که صدای من را می‌شنوید به من کمک کنید. من چندین روز است که در کنار جاده‌ها و سرک‌ها خوابیدم. شب‌های کابل خیلی سرد است. هر روزی که می‌آید به سختی می‌توانم آن روز را بگذرانم».
قدرت گرفتن طالبان در افغانستان موجی از نگرانی‌ها درباره وضعیت حقوق بشر، حقوق زنان، حقوق دگرباشان و آزادی رسانه‌ها را در افغانستان و جهان برانگیخت. هر چند ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان اعلام کرده است که در امارات اسلامی زنان و رسانه‌ها می‌توانند در چارچوب اسلام کار کنند. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا تفسیر آن‌ها از اسلام، همان اسلام سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ است یا تغییر کرده است؟
در این رابطه ایلیا مرد همجنسگرا از هرات می‌گوید: «در این روزها سخنان حاکی از آن است که بعضی رسانه‌های حامی طالبان و حتی بعضی از مردم می‌گویند طالبان تغییر کرده‌اند. ولی من به عنوان یک فرد که در زیر حاکمیت طالبان زندگی می‌کند و از نزدیک آن‌ها را دیدم، می‌توانم بگویم که هیچ تغییری نکرده‌اند. از نگاه‌شان معلوم است که آن‌ها منتظر دستور هستند تا دوباره آن قوانین سختگیرانه را به اجرا بگذارند. حتی خود من و دوستم در یک سرک شاهد بودیم که یک سرباز طالب فریاد زد و اسلحه‌اش را به زمین کوبید و گفت: “چه زمانی به ما اجازه می‌دهند تا قوانین اسلام را اجرا کنیم و من از این همه بی‌حجابی خسته شدم.” در حالی این را می‌گوید که هیچ بی‌حجابی در این روزها در سطح شهر نیست و زنان اصلا از خانه بیرون نمی‌آیند. تقریبا سه روز پیش در جلوی استادیوم هرات مردم زیادی جمع شده بودند و علت تجمع‌شان را پرسیدم و آن‌ها گفتند امروز طالبان قرار است دست چهار نفر را قطع کند. اما به دلیل تجمع زیاد مردم، آن‌ها اینکار را نکردند و فکر کنم در خلوت‌شان این کار را انجام دادند. به نظر من طالب هیچ فرقی نکرده است. طالبان همان طالبان وحشی است. اگر الان می‌بینید اتفاقی نمی‌افتد و همه چیز آرام است، فریب نخورید. این آرامش قبل از طوفان است. به محض اینکه توجه جامعه جهانی از افغانستان برداشته شود، آن‌ها جنایات‌شان را انجام خواهند داد».
با قدرت گرفتن طالبان شرایط برای دگرباشان افغان سخت‌تر خواهد شد. بسیاری از آن‌ها خود را برای آینده‌ای دشوارتر آماده می‌کنند. خیلی از اعضای جامعه رنگین‌کمانی در گفتگو با رادیو رنگین‌کمان از نگرانی‌شان درباره آینده نامشخص‌شان گفتند. عده‌ای گفتند نمی‌دانند که قرار است چه اتفاقی برای آن‌ها بیفتد. اما سمیر مرد همجنسگرا که ۴۲ سال دارد و خاطرات حکومت قبلی طالبان را به خاطر دارد می‌گوید: «طالبان همان کاری را خواهد کرد که در دوره حکومت قبلی‌شان انجام دادند. یعنی ما را اعدام می‌کنند. ما هیچ جایی در حکومت طالبان نداریم».
طبق گزارش رویترز، در سال ۱۹۹۶ به دستور ملا عمر، رهبران طالبان، سه نفر در شهر قندهار به جرم رابطه با همجنس، زنده زیر خاک به مدت ۳۰ دقیقه دفن شدند. خبرگزاری AIP می‌گوید این دستور را شخص رهبر طالبان داده بود و گفته بود که اگر بعد از ۳۰ دقیقه زنده ماندند، آن‌ها در امان می‌مانند و بخشیده می‌شوند. بعد از سی دقیقه خاک را کنار زدند و هر سه نفر زنده ماندند و به بیمارستان منتقل شدند.
در سال ۱۹۹۸ نیر، طالبان دو نفر به‌نام‌های «بسم‌الله» ۲۲ ساله و «عبدال‌سامی» ۱۸ ساله را به جرم رابطه با همجنس تحت عنوان «لواط» در شهر هرات اعدام کردند. خبر اعدام آن‌ها توسط رادیو شریعت طالبان اعلام شد. در همان سال دو نفر دیگر در شهر تخار، به دلیل داشتن رابطه با همجنس دیوار بر سرشان خراب شد.
طالبان در حالی مدعی هستند که تغییر کرده‌اند که گل رحیم یکی از قاضی طالبان در گفتگو با خبرگزاری BILD آلمان در رابطه با مجازات رابطه دو همجنس گفته است: « برای همجنسگرایان دو مجازات وجود دارد: یا سنگسار یا باید پشت دیواری بایستد که بر سر او سقوط کند. دیوار باید ۲.۵ تا ۳ متر ارتفاع داشته باشد».
سیرت مرد همجنسگرا از کابل می‌گوید: «اینجا وضعیت خیلی خراب است. به قدری خراب است که کسی از خانه بیرون شده نمی‌تواند. برای ال‌جی‌بی‌تی‌ها وضعیت بیخی سخت شده است. هیچ کس از خانه بیرون آمده نمی‌تواند. ما در خانه زندانی شدیم از ترس طالبان. در هر گوشه و کنار طالب است بیخی ما تنگ آمدیم از دست طالبان. همه جاهای تفریحی و رستوران‌ها بسته است.برای ما زندگی خیلی سخت شده است و من چند روز است در خانه هستم و امیدوارم صلح بیاید و ما از این وضعیت نجات پیدا کنیم».
شاید برای‌تان سوال باشد که حکومت قبلی چه تفاوتی با طالبان دارد. مگر در حکومت قبلی دگرباشان حق و حقوقی داشتند که با آمدن طالبان آن را از دست داده‌اند؟ در پاسخ به این سوال کیا مرد همجنسگرا از هلمند می‌گوید:
«در حکومت قبلی و در قانون، مجازات اعدام وجود نداشت. و خطر مستقیم مرگ ما را تهدید نمی‌کرد. ما آزادتر بودیم. ما از دولت نمی‌ترسیدیم. بلکه از جامعه می‌ترسیدیم. الان که طالبان روی کار آمده است و آن‌ها اگر ما را بشناسند و شناسایی کنند، صد در صد ما را اعدام می‌کنند. مشکل ما این است. طالبان وقتی ۲۰ سال پیش افغانستان را گرفت خیلی‌ها را اعدام کرد. در قندهار که ویدیوی‌هایش هم هست».
در حکومت قبل وضعیت دگرباشان در حال بهتر شدن بود. در رسانه‌ها و روزنامه‌ها در مورد آن‌ها صحبت می‌شد و سعی بر این بود درباره جامعه رنگین‌کمانی آگاهی رسانی کنند. حتی بعضی از مقامات اعلام همبستگی با جامعه رنگین‌کمانی کرده بودند. به طور مثال مسعوده کروخی نماینده پارلمان از حقوق افراد ترنس در پارلمان سخن گفت. حتی شبنم سیمیا دادستان کابل در مصاحبه با رادیو رنگین‌کمان از مبارزه جامعه دگرباشان برای احقاق حقوق‌شان دفاع کرد.
در ماه جوزا یا خرداد ۱۴۰۰ شمسی اولین کلینیک برای انجام عمل‌های تطبیق جنسیت یا همان تایید جنسیت در شهر هرات شروع به کار کرد اما با آمدن طالبان همه این دستاوردها از بین رفت.
با آمدن طالبان افراد زیادی تلاش کردند که از افغانستان فرار کنند. یکی از این گروه‌ها جامعه دگرباشان است. آن‌ها امیدی به آینده افغانستان ندارند و معتقدند در سایه حکومت طالبان امنیت جانی ندارند. افراد زیادی سعی کردند از طریق مسیر قاچاق وارد ایران و ترکیه شوند. اما مرزبانی ایران و ترکیه آن‌ها را دستگیر و به افغانستان دیپورت کردند. دیپورت پناهجویان افغان در حالی صورت می‌گیرد که سازمان ملل بارها از کشورهای پناهجو پذیر درخواست کرد که پناهجویان افغان را دیپورت نکنند و مرزهای خود را باز بگذارند.
افرادی هم سعی کردند خود را به فرودگاه کابل برسانند بلکه بتوانند خارج شوند. مجیب مرد دوجنسگرا از کابل می‌گوید: «من ۲۵ سال سن دارم و نمی‌خواهم آینده من به خاطر طالبان تباه شود. من در افغانستان دانشجوی پزشکی بودم ولی با آمدن طالبان هیچ امیدی ندارم. من همراه نواسه‌های کاکایم سعی کردیم به میدان هوایی برویم و سوار طیاره شویم اما نتوانستیم. موقع برآمدن (خروج) از میدان هوایی طالبان ما را شلاق می‌زد. تلفن‌های ما را می‌گرفت. من الان از طریق کامپیوتر بر شما مسیج می‌کنم»
صفحه “افغان ال‌جی‌بی‌تی” با حمایت از ۷ سازمان غیرانتفاعی حامی حقوق دگرباشان ساکن اروپا، کمپینی را راه انداختند. در این کمپین به هفت زبان از کشورهای اروپایی درخواست کردند که به دگرباشان افغان پناهندگی دهند و آن‌ها را به صورت فوری از افغانستان خارج کنند.
در واکنش به این کمپین روزنامه La repubblica از دولت ایتالیا و کشورهای اروپایی درخواست کرد که به وضعیت دگرباشان افغان رسیدگی کنند. همچنین سازمان ایتالیایی possibile در یک نامه سرگشاده از این کمپین حمایت کرد و از دولت ایتالیا درخواست کرد که باید مسیر قانونی و شفافی ایجاد شود تا دگرباشان افغان بتوانند درخواست پناهندگی دهند. در بخشی از این نامه آمده است: «بازگشت طالبان به قدرت باعث می‌شود دگرباشان و زنان را خطر جدی تهدید کند. طالبان تقسیری سختگیرانه و بنیادگرایانه از شریعت دارند. برای همین ما از دولت ایتالیا می‌خواهیم مسیری ایمن، قانونی و شفاف برای دگرباشان افغان ایجاد شود تا آن‌ها بتوانند سریع از افغانستان خارج شوند».
همچنین سازمان ایلگای آسیا در یک بیانیه از قدرت گرفتن طالبان ابراز نگرانی کرد. در این بیانیه آمده است با قدرت گرفتن طالبان، زندگی دگرباشان افغان بیش از پیش در خطر است. در این بیانیه از طالبان خواسته شده که به حقوق بشر و دگرباشان و زنان باید احترام بگذارند. همچنین هرگونه مهار بحران سیاسی افغانستان باید با مداخله گروه‌های آسیب‌پذیر از جمله دگرباشان و زنان باشد.
گیان‌مارکو کاپوگنا، بنیانگذار سازمان possibile و از اعضای سازمان ایلگای اروپا در گفتگو با رادیو رنگین‌کمان از وضعیت افغانستان ابراز نگرانی کرد و از تلاش‌های رادیو رنگین‌کمان برای آگاهی‌رسانی درباره جامعه دگرباش تقدیر کرد او در ادامه گفت:
«ما وضعیت افغانستان را دائم رصد می‌کنیم و از اتفاقاتی که رخ داده بسیار متاسف هستیم. در این شرایط دشوار رادیو رنگین‌کمان کاری بسیار ارزشمند انجام می‌دهد. طالبان هرگز نخواهند توانست مانع فعالیت‌های رادیویی شما شوند و در دوران حکومت طالبان فعالیت‌های شما در زمینه آگاهی رسانی بسیار مفید و ضروری خواهد بود. ما در کنار مبارزات شما خواهیم بود»
